Yellow Star

Σελίδες

Σάββατο 1 Φεβρουαρίου 2014

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

 
Καλό σας μήνα !

Φεβρουάριος


Tsarouxis_9


 Οι Μήνες, του Γιάννη Τσαρούχη


«Φεβρουάριος ή Φλεβάρης» Ο Φεβρουάριος είναι ο δεύτερος μήνας του έτους, επονομαζόμενος χαϊδευτικά και Κουτσοφλέβαρος λόγω του ότι έχει 28 ημέρες στα κοινά έτη και 29 στα δίσεκτα. Στα λατινικά η λέξη Φεβρουάριος προέρχεται από το ρήμα «εξαγνίζω» (februum) λόγω των θρησκευτικών εορτών εξαγνισμού και καθαρμού (Februa ή Februa Αγίου Τρύφωνα την 1η του μήνα του έδωσε και το όνομα «Αϊ-Τρύφωνας». tio) που τελούνταν στη Ρώμη στη διάρκεια του μήνα. Στην Ελλάδα έχει πάρει και διάφορες άλλες ονομασίες σμε χετικές τη μικρή του διάρκεια: Μικρός, Κουτσός, Φλιάρης, Γκουζούκης και Κούντουρον (ποντ.κοντή+ουρά).



Ορφέας Περίδης - Φεβρουάριος
Στίχοι-μουσική: Ορφέας Περίδης


Στην έκθεση των λουλουδιών, τ' αρχαία ανθεστήρια
ποια λέξη είπες κι έλυσες του κόσμου τα μυστήρια
Και του κυπαρισσιού η καρδιά στου έρωτα τους χτύπους
κι ο Τρύφωνας των αμπελιών ευχολογάει στους κήπους;

Πίσω από μάσκες έβλεπες, ποιός να κρυφτεί από σένα;
Μια μεθυσμένη αποκριά απ' το δικό σου βλεμμα
τα χιόνια εκείνη τη χρονιά τα δέντρα έξω στολίσαν
μα εσύ μια λέξη φώναξες κι οι αμυγδαλιές ανθίσαν;

Το μήνα της συγχώρεσης στο τέλος του χειμώνα
τα δυα σου μάτια σαν πυρσούς θα τα θυμάμαι αιώνια
Μες στη γιορτή των χωρισμών με γέλιο πικραμένο
ο παιδικός μου έρωτας σαν μέλι ναρκωμένο.





Π.Σαλπέα - Δ. Μούτσης - Άγιος Φεβρουάριος 
Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Μουσική: Δήμος Μούτσης
Στα εννιακόσια δέκα οχτώ
από την Μικράν Ασία
μου `στειλες κάρτες με στρατό
και με την Αγιά Σοφία

Κι αυτά συμβαίνουν στον καιρό

Μ' από τότε μέχρι εδώ
σπίτι μείναμε μόνο δυό
ο Άγιος Φεβρουάριος κι εγώ 

Πρόσφυγα σ' έριξαν εδώ
κι ο χάρος έξι βήματα
στα χρόνια που `ρθα να σε δω
μέσα στα παραπήγματα

Κι αυτά συμβαίνουν στον καιρό

Μ' από τότε μέχρι εδώ
σπίτι μείναμε μόνο δυό
ο Άγιος Φεβρουάριος κι εγώ






Φλεβάρης των φλεβών
Στίχοι: Ηλίας Κατσούλης
Μουσική - Εκτέλεση: Παντελής Θαλασσινός
Ο Αύγουστος του έκλεψε μια μέρα
την ύψωσε πανάκι σε μπρατσέρα
μια άλλη χρόνους τέσσερις χαμένη
σαν άσωτη επιστρέφει, μα δε μένει.

Φλεβάρης των φλεβών κουτσό ποτάμι
κυλάει σαν παράπονο στο τζάμι
Σαββάτο των ψυχών κρυφά δακρύζει
στα σπίτια των απόντων φτερουγίζει

Μάρωνος και Νικηφόρου και Ανθούσης τελεσφόρου
Χαραλάμπους και Βλασσίου, Κασσιανού και Θαλασσίου
Τρύφωνος και Παγκρατίου, ήλιος του μεσονυχτίου
φέγγει απότομα και λιώνει, της Υπαπαντής το χιόνι...

Η νύχτα Φαρισαίου και Τελώνου
αθώος ξένου αίματος και φόνου
ανάβει της αγάπης τα λυχνάρια
και τα παλιά διαβάζει συναξάρια

Μάρωνος και Νικηφόρου και Ανθούσης τελεσφόρου
Χαραλάμπους και Βλασσίου, Κασσιανού και Θαλασσίου
Τρύφωνος και Παγκρατίου, ήλιος του μεσονυχτίου
φέγγει απότομα και λιώνει, της Υπαπαντής το χιόνι...

Τρύφωνος και Παγκρατίου, ήλιος του μεσονυχτίου
φέγγει απότομα και λιώνει, της Υπαπαντής το χιόνι...



Το Καλαντάρι του Φλεβάρη από τον Πώλ και Ζαν ντε Λεμπούρ , σελίδες από τις "Πολύ πλούσιες ώρες", ζωγραφισμένες (περ. 1410) για τον Δούκα του Berry Μουσείο Κοντέ, Σαντιγύ



Το Καλαντάρι του Φλεβάρη από τον Πώλ και Ζαν ντε Λεμπούρ , σελίδες από τις "Πολύ πλούσιες ώρες",
ζωγραφισμένες (περ. 1410) για τον Δούκα του Berry
Μουσείο Κοντέ, Σαντιγύ



Το Φλεβάρης προέρχεται από τις «φλέβες», τα υπόγεια δηλαδή νερά που αναβλύζουν στη διάρκειά του από τις πολλές βροχές, ενώ η γιορτή του Αγίου Τρύφωνα την 1η του μήνα του έδωσε και το όνομα «Αϊ-Τρύφωνας». Παρ’ όλα αυτά ο Φλεβάρης με τις ανθισμένες αμυγδαλιές είναι επίσης και προπομπός της άνοιξης, καθώς μας λέει και η παροιμία, «Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει».

Και μαζί με την οργιάζουσα φύση έρχονται και οι τελετουργίες της Αποκριάς. Όπως αναφέρει ο Χριστόφορος Μηλιώνης: «Κύριο χαρακτηριστικό των εορτών αυτών είναι η μεταμφίεση (μασκαράδες, καρναβάλια), το γλέντι, οι βωμολοχίες και τα σκώματα που σκοπό έχουν να ξυπνήσουν τις δυνάμεις της γονιμότητας. Αρχίζουν με το Τριώδιο, κορυφώνονται τις Αποκριές (την Κυριακή της Κρεοφάγου και, κυρίως, της Τυρινής) και τερματίζονται την Καθαρή Δευτέρα, με έξοδο στο ύπαιθρο, με φαγοπότι και «σαρακοστιανά» (λαγάνες, δηλαδή άζυμα, παστά ψάρια, ταραμά, τουρσιά, φρέσκα κρεμμυδάκια και σκόρδα), με χορούς και χαρταετούς.» 

Η αρχή του Τριωδίου αναγγελλόταν με πυροβολισμούς και με ταμπούρλα και γίνονταν ιδιαίτερα αισθητή την Τσικνοπέμπτη. Όπως αναφέρει ο Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης, «την Τσικνοπέμπτη, σφάζονται σε πολλά μέρη τα χοιρινά, κυρίως στη νότια Ελλάδα και σε ορισμένα νησιά. Το Σάββατο όμως της ίδιας εβδομάδας, καθώς και τα δύο επόμενα Σάββατα, της Τυρινής και εκείνο της πρώτης εβδομάδας της Σαρακοστής, των αγίων Θεοδώρων, είναι αφιερωμένα στη μνήμη των πεθαμένων. Στα Ψυχοσάββατα αυτά φαίνεται ότι συνεχίζεται η αρχαία συνήθεια, αν λάβουμε υπόψη ότι στα Ανθεστήρια, που τελούνταν στην αρχαία Αθήνα την ίδια περίπου εποχή που σήμερα είναι οι Απόκριες, η τρίτη ημέρα, οι Χύτροι, ήταν ημέρα των ψυχών, με προσφορές πανσπερμίας στους νεκρούς και σπονδές από νερό πάνω στους τάφους.» Στα ψυχοσάββατα οι ψυχές κάθονται επάνω στα δέντρα και τα βλαστάρια του αμπελιού, γι’ αυτό δεν κόφτουν ως τότε βλαστάρια, μήπως πέσουν οι ψυχές που είναι καθισμένες επάνω σ’ αυτά και κλάψουν.

Σύμφωνα με τον Γεώργιο Δημητροκάλλη «τούτο το κάθισμα των ψυχών πάνω στα δέντρα έχει ρίζες προχριστιανικές, κι έχουμε παραστάσεις αρχαίες, κι ακόμα και χριστιανικές, κι ας μην το ‘χει στις διδαχές του ο Χριστιανισμός. Αυτό γιατί αυτές οι δοξασίες είναι πανάρχαιες και οικουμενικές, κάπου μάλιστα των φύλλων του δάσους το θρόισμα, ψυχοθρόισμα, μουρμούρισμα των ψυχών.» Τα έθιμα της Αποκριάς έχουν όμως πολλές προεκτάσεις πέρα από τον ανανεωτικό, γονιμικό και θρησκευτικό χαρακτήρα τους. Όπως αναφέρει ο Λευτέρης Αλεξάκης «ιδιαίτερα η τελευταία μεγάλη Αποκριά (της Τυρινής) δίνει την ευκαιρία να αναζωογονηθούν και να ενισχυθούν οι οικογενειακοί και γενικότερα οι συγγενικοί δεσμοί, να εκφραστεί ο σεβασμός των νεοτέρων προς τους ηλικιωμένους, ιδιαίτερα των νυφάδων προς τα πεθερικά, να σμίξουν απομακρυσμένοι συγγενείς και να περάσουν ευχάριστα λίγο πριν από τη μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής.»


Αλλά και η επόμενη ημέρα, η Καθαρά Δευτέρα, παρόλα τα νηστίσιμα φαγητά της, δεν είναι παρά «μία προέκταση της αποκριάτικης περιόδου, με κύρια στοιχεία την αθυροστομία, τα αλληλοπειράγματα, τα σκώμματα, τη σάτιρα, που σε κανέναν δεν προκαλούν ενόχληση, αλλά αντίθετα, όλοι τα επιδιώκουν, για το καλό», όπως αναφέρει ο Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης.

Κι έτσι με γέλια και τραγούδια αποχαιρετούσαν την Αποκριά: «Επέρασε η Αποκριά με λύρες με παιγνίδια/και μπήκε η Σαρακοστή μ’ ελιές και με κρομμύδια» και «Τ΄ ακούτε τι παράγγειλε η Καθαρή Δευτέρα;/ Πεθαίν΄ ο Κρέος, πέθανε, ψυχομαχάει ο Τύρος/ σηκώνει ο Πράσος την ουρά κι ο Κρέμμυδος τα γένεια/ Μπαλώστε τα σακούλια σας, τροχίστε τα λεπίδια/ και στον τρανό τον πλάτανο, να μάσουμε Στεκούλα». 


Οι κραιπάλες όμως της Αποκριάς εξαγνίζονται με τα Συμόγιορτα, ένα τριήμερο αφιερωμένο σε τρεις αγίους: τον Αϊ-Τρύφωνα την 1η, την Υπαπαντή στις 2 και του Αϊ Συμιού (άγιος Συμεών) στις 3 του μήνα. Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση ο καιρός την ημέρα της Υπαπαντής μπορεί να βοηθήσει στην «πρόβλεψη» των μεταβολών του καιρού που θα ακολουθήσει: «Καλοκαιρία της Παπαντής, μαρτιάτικος χειμώνας» και «Ό,τι καιρός κάμει τση Παπαντής, θα τον κάμει σαράντα μέρες».


Πρώτη δημοσίευση: Διονύσης Π. Σιμόπουλος, «Οι Μήνες Ιανουάριος και Φεβρουάριος», ‘Γεωτρόπιο’ Ελευθεροτυπίας, Τεύχος 507 (2 Ιανουαρίου 2010)
_______
Πηγές: facebook Δ.Σιμόπουλου , wikipedia , διαδίκτυο
by Αντικλείδι , http://antikleidi.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

ΣΤΟΝ ΔΑΣΚΑΛΟ...



Του Κωστή Παλαμά
Σμίλεψε πάλι, δάσκαλε, ψυχές!
Κι ότι σ' απόμεινε ακόμη στη ζωή σου,
Μην τ' αρνηθείς!
Θυσίασέ το ως τη στερνή πνοή σου!
Χτισ' το παλάτι, δάσκαλε σοφέ!
Κι αν λίγη δύναμη μεσ' το κορμί σου μένει,
Μην κουρασθείς.
Είν' η ψυχή σου ατσαλωμένη.
Θεμέλια βάλε τώρα πιο βαθειά,
Ο πόλεμος να μη μπορεί να τα γκρεμίσει.
Σκάψε βαθειά.
Τι κι' αν πολλοί σ’ έχουνε λησμονήσει;
Θα θυμηθούνε κάποτε κι αυτοί
Τα βάρη που κρατάς σαν 'Ατλαντας στην πλάτη,
Υπομονή!
Χτίζε, σοφέ, της κοινωνίας το παλάτι!

ΒΡΕΣ ΧΡΟΝΟ


του Γ. Ρίτσου


Βρες χρόνο για δουλειά
αυτό είναι το τίμημα της επιτυχίας.


Βρες χρόνο για σκέψη
αυτό είναι η πηγή της δύναμης.


Βρες χρόνο για παιχνίδι
αυτό είναι το μυστικό της αιώνιας νιότης.

Βρες χρόνο για διάβασμα
αυτό είναι το θεμέλιο της γνώσης.



Βρες χρόνο να είσαι φιλικός
αυτό είναι ο δρόμος προς την ευτυχία.


Βρες χρόνο για όνειρα
αυτά θα τραβήξουν το όχημά σου ώς τ’ αστέρια.


Βρες χρόνο ν’ αγαπάς και ν’ αγαπιέσαι
αυτό είναι το προνόμιο των θεών.


Βρες χρόνο να κοιτάς ολόγυρά σου
είναι πολύ σύντομη η μέρα για να ’σαι εγωιστής.


Βρες χρόνο να γελάς
αυτό είναι η μουσική της ψυχής.


Βρες χρόνο να είσαι παιδί
για να νιώθεις αυθεντικά ανθρώπινος.