Η εποχή αυτή χαρακτηρίζεται από ραγδαίες αλλαγές σε βιολογικό αλλά και ψυχολογικό επίπεδο. Είναι μια κρίσιμη μεταβατική περίοδος που μπορεί να προβληματίσει γονείς και παιδιά και γι’ αυτό είναι σκόπιμο να είμαστε έτοιμοι και να καταβάλουμε ιδιαίτερη προσοχή.
Μέχρι τώρα είχαμε να κάνουμε με ένα παιδί που μεγάλωνε σιγά-σιγά. Τώρα έχουμε να αντιμετωπίσουμε και εντυπωσιακές ποιοτικές αλλαγές που θα το διαφοροποιήσουν και θα του δώσουν χαρακτηριστικά ανδρικά ή γυναικεία.
Αλλαγές που θα συνεχιστούν και θα ολοκληρωθούν μέσα στα επόμενα 2-6 χρόνια με την εμφάνιση των δευτερογενών χαρακτηριστικών του φύλου.
Όσο, όμως, και αν φαίνονται κοινότυπες αυτές οι αλλαγές, δεν έχουν την ίδια επίδραση σε όλους. Έτσι οι σωματικές αλλαγές μπορεί να μην είναι ταυτόχρονες και αρμονικές σε όλα τα όργανα, οπότε να προξενήσουν ανησυχία στον έφηβο που μπορεί να μην γνωρίζει τι πρόκειται να ακολουθήσει. Εξάλλου μία ήπια ακμή του προσώπου μπορεί να φαντασιώνεται σαν παραμόρφωση και να προξενήσει κατάθλιψη στο νέο. Γι’ αυτό θα πρέπει να γίνει ενημέρωση και συζήτηση από το γονιό ή έναν γιατρό και ανάλογη υποστήριξη.
Ένα άλλο στοιχείο που μπορεί να προβληματίσει τον έφηβο είναι η σύγκριση με τους συνομήλικους, και είναι πολύ ευαίσθητος στις συγκρίσεις με τους φίλους του. (Θυμάμαι ένα παιδί, που όταν μπήκε στην εφηβεία και άρχισαν οι αλλαγές στο σώμα του, δεν ήθελε να κάνει γυμναστική στο σχολείο, για να μην ξεντύνεται και φαίνονται οι σωματικές διαφορές του από τους συμμαθητές, που ήταν περισσότερο ανεπτυγμένοι).
Πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι το παιδί έχει το δικό του χρονοδιάγραμμα ανάπτυξης και δεν μεγαλώνουν όλοι οι έφηβοι ταυτόχρονα. Εδώ μπορεί να έχουμε δυσκολίες λόγω ατομικών διαφορών και με τα αδέλφια, μέσα στην ίδια οικογένεια.
Ας μη μας διαφεύγει ότι όλοι οι έφηβοι ενδιαφέρονται για τις αλλαγές στο σώμα τους, είτε το παραδέχονται είτε όχι! Έχει μεγάλη σημασία κατά συνέπεια να τους προετοιμάζουμε κατάλληλα ώστε να αποδεχτούν αυτές τις αλλαγές, να εξοικειωθούν με το σώμα τους και να σχηματίσουν θετική εικόνα για τον εαυτό τους.
Ένα άλλο σημαντικό χαρακτηριστικό της ηλικίας αυτής είναι ότι ο έφηβος αρχίζει να έχει έντονο ενδιαφέρον για γενετήσια θέματα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχει και σεξουαλική δραστηριότητα. Γοητεύεται από ερωτικές σκηνές που μέχρι τώρα αγνοούσε (ίσως και να αποστρεφόταν!) και η περιέργειά του αυξάνει.
Είναι σημαντικό για τους γονείς σ’ αύτη τη φάση, να μπορούν να κρατήσουν την ψυχραιμία τους… Να μην τρομάξουν και παρεξηγήσουν τα πρώιμα ενδιαφέροντα του παιδιού τους νομίζοντας ότι έχει πρόθεση να αρχίσει σεξουαλική ζωή! Γιατί τότε μπορεί να ανησυχήσουν και να επιστρατεύσουν απαγορεύσεις και τιμωρίες εφ’ όλης της ύλης, φοβούμενοι μήπως χάσουν τον έλεγχο. Έτσι σίγουρα θα τον χάσουν, γιατί το παιδί θα επαναστατήσει αλλά και θα χάσει την εμπιστοσύνη στους γονείς του, με αποτέλεσμα να μην τους κοινοποιεί τα προβλήματά του. Παράλληλα μπορεί να εμποδιστεί η συνολική ανάπτυξη του εφήβου και η πορεία του προς την ανεξαρτητοποίηση.
Πώς διαμορφώνονται οι σχέσεις του εφήβου με τους γονείς κατά την περίοδο αυτή;
Μέχρι τώρα το παιδί ταυτιζόταν έντονα με τους γονείς του και τους χρησιμοποιούσε σαν πρότυπα. Τώρα, σαν έφηβος, έχει την ανάγκη ψυχολογικά να διαφοροποιηθεί από τους γονείς του και να αναζητήσει τη δική του ταυτότητα.
Αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό και στις περισσότερες περιπτώσεις επιτυγχάνεται σιωπηρά, χωρίς ανοιχτή ρήξη, μέσα από ενέργειες όπως ιδιόμορφο ντύσιμο, κούρεμα, μουσικές προτιμήσεις και αυξημένη βαρύτητα που δίνει σε στενούς του φίλους.
Σε μερικές οικογένειες όμως αυτή η τάση για διαφοροποίηση μπορεί να γίνει αφορμή έντονων συγκρούσεων και αναστάτωσης. Για παράδειγμα, οι γονείς σε μια δεμένη οικογένεια, μπορεί να νιώσουν προδομένοι όταν ο 13χρονος γιος τους προτιμά να βρίσκεται με τους φίλους του, παρά να πηγαίνει μαζί τους. Τότε μπορεί να τον παρατηρούν συνέχεια και να τον πιέζουν.
Εξάλλου μπορεί να παγιδευτούν σε διαμάχες με αφορμή το ντύσιμο, το χτένισμα των μαλλιών και άλλα επιφανειακά θέματα, φοβούμενοι μήπως χάσουν τον έλεγχο του παιδιού τους. Κινδυνεύουν όμως να αποξενωθούν από αυτό και να μη μπορέσουν τελικά να σταθούν δίπλα του αυτά τα δύσκολα χρόνια. Έτσι μπορεί να «κερδίσουν τη μάχη, αλλά να χάσουν τον πόλεμο»!
(π. Αντωνίου Ι. Στυλιανάκη, ιατρού- παιδοψυχιάτρου, «Αποκρίσεις σε υπεύθυνους γονείς», εκδ. Αποστ. Διακονία)
ΠΗΓΗ: ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΓΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΥΣΕΒΕΙΑΣ
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:http://evaggelismostheotokou.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.