Μαθαίνοντας τα παιδιά να λύνουν προβλήματα κι όχι να είναι επιθετικά

Γιατί κάποια παιδιά είναι πιο επιθετικά από κάποια άλλα και πώς μπορούν οι γονείς ή οι εκπαιδευτικοί να τα ηρεμήσουν; Αυτό το ερώτημα προσπάθησαν να απαντήσουν η Myrna Shure και ο George Spivack (αναπτυξιακοί ψυχολόγοι) το 1980.  

Αρχικά υποψιάστηκαν ότι η βίαιη/ επιθετική συμπεριφορά των παιδιών οφείλεται στην έλλειψη γνωστικών δεξιοτήτων για την επίλυση προβλημάτων, δηλαδή πως να σκεφτούν μια ποικιλία λύσεων για ένα πρόβλημα, πως να προβλέψουν τις συνέπειες των πράξεών τους και πως να συνδέσουν τα αίτια και τα αποτελέσματα ανάμεσα στην αλληλεπίδραση των διαπροσωπικών σχέσεων. 
 Η απουσία αυτών των δεξιοτήτων κάνει τα παιδιά να έχουν περισσότερες πιθανότητες απογοήτευσης από τις κοινωνικές τους συναναστροφές. Αυτή η απογοήτευση με τη σειρά της, κάνει τα παιδιά να παρεκτρέπονται και τελικά τροφοδοτείται ένας κύκλος δυσάρεστων κοινωνικών αλληλεπιδράσεων, με επώδυνα συναισθήματα, απογοήτευση και άσχημη συμπεριφορά. Ωστόσο, οι ψυχολόγοι-ερευνητές δε θεώρησαν ότι αυτός ο κύκλος είναι άθραυστος, αντιθέτως πίστευαν ότι τα παιδιά μπορούν να μάθουν αυτές τις δεξιότητες όπως μαθαίνουν τη γραμματική και τα μαθηματικά.  

Για να διαπιστώσουν εάν η ιδέα τους ήταν σωστή, πραγματοποίησαν μια μελέτη δύο ετών με παιδιά νηπιαγωγείου. Για τους τρεις πρώτους μήνες, τα μισά από αυτά τα παιδιά θα έπαιζαν παιχνίδια και θα έκαναν διαλόγους με σκοπό την επίλυση προβλημάτων και την έκφραση των συναισθημάτων. Οι ερευνητές δεν είπαν στα παιδιά πως ακριβώς θα έλυναν τα προβλήματα τους, αλλά τα δίδαξαν πως να παράγουν πιθανές λύσεις και πως να σκέφτονται τις συνέπειές τους. Τα άλλα μισά παιδιά δεν διδάχτηκαν τίποτα από τα παραπάνω (ομάδα ελέγχου). Έτσι, διαπίστωσαν ότι η εκμάθηση δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων βελτίωσε την παρορμητική συμπεριφορά των παιδιών σε σύγκριση με τα παιδιά της ομάδας που δεν διδάχτηκαν τις δεξιότητες. Επίσης, αυτή η βελτίωση παρατηρήθηκε και έναν χρόνο μετά την παρέμβαση. 

Έρχεται να επιβεβαιώσει τα ευρήματα και μια πενταετής μελέτη, η οποία βρήκε ότι τα παιδιά που εκπαιδεύονται από το νηπιαγωγείο και την πρώτη τάξη από τους εκπαιδευτικούς, έχουν την ίδια βελτίωση με τα παιδιά της πρώτης έρευνας. 
Επιπρόσθετα τα παιδιά των οποίων οι γονείς είχαν εφαρμόσει τη μέθοδο επίλυσης προβλημάτων όταν αντιμετώπιζαν πραγματικά προβλήματα, είχαν ισχυρά γνωστικά και συμπεριφορικά οφέλη.  Τα παραπάνω φανερώνουν πως όταν τα παιδιά μαθαίνουν από νωρίς πως να εκφράζουν τα συναισθήματά τους και πως να βρίσκουν λύσεις στα προβλήματά τους, είναι αποτελεσματικότερα στις διαπροσωπικές σχέσεις και στη συμπεριφορά τους. * Η αρχική αυτή παρέμβαση οδήγησε αργότερα στην ανάπτυξη ενός προγράμματος "Μπορώ να λύσω το πρόβλημα"  το οποίο χρησιμοποιείται από οργανισμούς και σχολεία της Αμερικής. Πολλά παιδιά έχουν διδαχτεί πως να σκέφτονται και να αλληλεπιδρούν με τους άλλους με αποτέλεσμα να μειωθεί η βία, οι συμπεριφορές υψηλού κινδύνου και η χρήση ναρκωτικών ουσιών στις περιοχές όπου το πρόγραμμα εφαρμόζεται. Σε απλή μετάφραση "μάθε το παιδί σου να ψαρεύει, μην του δίνεις τα ψάρια". Είναι πολύ σημαντικό να μαθαίνουν τα παιδιά να διαχειρίζονται τα προβλήματα τους χωρίς να ανατρέχουν πάντα στους γονείς για μια εύκολη λύση! Έτσι αποκτούν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση που θα τα συντροφεύει και στο μέλλον.

www.apa.org

http://taksidipsyxis.blogspot.gr